

Kruimelpad
School voor Allen
Samen op weg naar scholen voor iedereen.
Interprofessioneel samenwerken als succesfactor voor inclusief onderwijs.
Inclusief onderwijs
Inclusief onderwijs gaat in de eerste plaats over goed onderwijs voor alle leerlingen: kinderen en jongeren met een moeilijke start op school, anderstalige leerlingen, of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften die in het kader van het Leersteundecreet recht hebben op redelijke aanpassingen en ondersteuning op school. De uitdagingen zijn groot, en overstijgen de vraag van individuele leerkrachten. Inclusie maak je daarom samen waar. Het maakt van scholen een gemeenschap die diversiteit verwelkomt.
Bij de uitrol van het decreet Leersteun in 2023 kreeg de Commissie Inclusief Onderwijs de taak om een langetermijnvisie uit te werken voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Hoe kunnen we zorgen voor een toegankelijk en kwaliteitsvol onderwijs voor iedereen? Welke samenwerkingsvormen zijn er mogelijk tussen gewoon onderwijs, buitengewoon onderwijs en leersteun? Wat is het doel van deze samenwerking? In welke mate dragen deze samenwerkingen bij tot het realiseren van inclusief onderwijs?
In dit postgraduaat School voor Allen gaan we samen concreet aan de slag om een krachtige inclusieve leeromgeving te ontwerpen voor elke leerling met focus op het versterken van versterken van brede basiszorg en verhoogde zorg aan de hand van doelgericht en duurzaam opbouwen en implementeren van flexibele leerwegen, afgestemd op de grote diversiteit aan en vaak ook erg complexe onderwijsnoden in de klas.
Een van de methodieken waarmee we concreet aan de slag gaan is de ‘Index voor inclusie’, een reflectietool om scholen te ondersteunen bij diversiteit (inclusieve cultuur, inclusief beleid en inclusieve praktijk).

Achtergrond
De Commissie Inclusief onderwijs pleit voor een volledig inclusief onderwijs in 2024.
Een inclusief onderwijssysteem is een kwaliteitsvol onderwijssysteem waarin elke leerling naar een school naar keuze kan gaan en daar samen met leeftijdsgenoten leert en participeert. Door de school naar keuze naar voren te schuiven, kunnen ouders van leerlingen met een handicap en/of specifieke onderwijsbehoeften hun kind naar een school in de buurt laten gaan, net zoals alle andere kinderen. Inclusief onderwijs gaat verder dan fysieke toegankelijkheid of ondersteuning voor leerlingen met een handicap in het ‘gewoon’ onderwijs. Het gaat om het creëren van een veilige leeromgeving waarin alle leerlingen zich welkom voelen, gewaardeerd worden en kunnen deelnemen aan het leerproces op basis van gelijkwaardigheid en waar voor iedereen de nodige ondersteuning wordt voorzien. Doordat alle leerlingen welkom zijn in alle scholen, worden het scholen voor iedereen. Voor leerlingen met een handicap en/of specifieke onderwijsbehoeften betekent dit: ✓ dat ze een onverkort inschrijvingsrecht hebben en zich kunnen inschrijven in elke school van hun keuze; ✓ dat ze naar school gaan zoals ze dat ook zouden doen mochten ze geen handicap en/of specifieke onderwijsbehoeften hebben; ✓ dat ze op school maximaal participeren aan lessen en activiteiten, zoals de andere leerlingen. (Evolutie naar scholen voor iedereen. Advies van de onafhankelijke Commissie Inclusief Onderwijs 2024)
De visienota “Stappenplan richting inclusiever onderwijs” brengt nieuwe en complexe uitdagingen voor scholen waarbij interprofessioneel samenwerken een cruciale rol speelt. Samenwerken wordt dan ook geen keuze maar een echte noodzaak, wil men werken aan krachtig en goed onderwijs voor iedereen. Interprofessioneel samenwerken gaat over een intensieve samenwerking tussen professionals met uiteenlopende expertise waarbij vanuit een gemeenschappelijke visie samen leren, ontwikkelen, innoveren en verbeteren centraal staan. Dat kan je niet zomaar. Hier heb je interprofessionele competenties voor nodig en hier moet je dan ook interprofessioneel voor opgeleid worden.
Iets voor jou?
De opleiding richt zich tot ondersteuners, zorgcoördinatoren/leerlingbegeleiders, lerarenteams en directies, en ook het buitengewoon onderwijs dat nieuwe samenwerking ontplooit met scholen voor gewoon onderwijs. Vanuit diverse rollen beoogt de opleiding de ontwikkeling van duurzame partnerschappen tussen scholen, ondersteuners en anderen en het versterken van begeleidings-competenties op leerling-, team- en schoolniveau.
Studieprogramma
Dit postgraduaat van 20 studiepunten duurt 1 jaar.
SEMESTER 1
- Handelingsplanmatig werken (4 SP)
SEMESTER 2
- Inclusieve leeromgeving (4SP)
- Specifieke onderwijsbehoeften (3 SP) - keuze uit 5 opties:
- Psychomotorische beperkingen
- Cognitief sterk functioneren
- Ernstig meervoudige beperkingen
- Sensoriële beperkingen
- Complexe casussen
SEMESTER 1+2
- Praktijk onder de loep (4 SP)
- Interprofessioneel en veerkrachtig in team (5 SP)
De opleidingsonderdelen (OPO’s) van het Postgraduaat School voor Allen worden samen ingericht met de Banaba Buitengewoon Onderwijs. De onderzoeksvragen en het OPO Interprofessioneel en veerkrachtig in team zijn opleiding specifiek.
Tool: index voor inclusie
Een van de methodieken waarmee je concreet aan de slag gaat is de ‘Index voor inclusie’. Dit is een reflectie-instrument om scholen in samenwerking met alle partners te ondersteunen in het proces van inclusieve schoolontwikkeling. In de index staan drie pijlers centraal:
- Inclusieve CULTUUR: bouwen aan een gemeenschap en het vestigen van inclusieve waarden.
- Inclusief BELEID: ontwikkelen van een school voor iedereen en het actief waarborgen van diversiteit.
- Inclusieve PRAKTIJK: vormgeven aan het leer- en ontwikkelingsproces van leerlingen en aan de professionalisering van leerkrachten en alle andere betrokkenen binnen een schoolcontext.
Praktische info
- De lessen/contacturen worden als volgt georganiseerd in Campus Hertogstraat.
- Semester 1: woensdagnamiddag (13u45-15u45 en 16u-18u)
- Semester 2: woensdagnamiddag/-avond 13u45-15u45, 16u00-18u00 en/of 18u30-20u30 afhankelijk van de gekozen optie en donderdag (9u30-11u30, 12u30-14u30 en 14u45-16u45)
Campus Hertogstraat in Heverlee
De moderne campus in Heverlee heeft verschillende auditoria, een open leercentrum en bibliotheek, een studentenrestaurant en tal van sportfaciliteiten. Heel wat lessen vinden ook plaats op de Naamsesteenweg, een gebouw dat op wandelafstand van het hoofdgebouw ligt.