De UCLL STEM-fiets
UCLL-studenten bouwen STEM-fiets en STEM-podcasts om leerlingen te motiveren een STEM-richting te kiezen.
UCLL Moving Minds… dat zijn studenten die mensen en ideeën in beweging brengen en het verschil maken door hun engagement, hun ondernemerschap, door hun innoverende vermogen, hun vakkennis en hun focus op samenwerking. 7 studenten van de UCLL Lerarenopleiding hebben getoond dat zij ware Moving Minds zijn in de 2 jaar dat zij samenwerkten aan een unieke STEM-fiets en STEM-podcasts voor speelplaatsen.
De 7 studenten Kirinyana Laureys, Arne Vermeulen, Elias Nouwen, Jan Segaert, Tibo De Cuyper en Kobe Bot van de UCLL Lerarenopleiding Secundair Onderwijs Techniek, samen met Lowie Janssens van de UCLL Lerarenopleiding Aardrijkskunde & Wiskunde in Heverlee bouwden een STEM-fiets (STEM: Science, Technology, Engineering & Mathematics) waarop leerlingen van de 2de en 3de graad van de lagere school kunnen trappen, zo energie opwekken en met die stroom naar STEM-podcasts van de UCLL-studenten kunnen luisteren.
Bewegen én leren met de STEM-fiets
“Het is een speeltoestel dat we ontwikkeld hebben op vraag van de vrije basisschool Heilig Hart Heverlee,” vertelt student Arne. “De speelplaats is vrij leeg. Dus wilde de school educatieve leermiddelen op de speelplaats die leerlingen aanmoedigen om te bewegen én een educatieve meerwaarde hebben. Vorig jaar hebben we 3 verschillende speeltoestellen ontworpen. De leerlingen kozen onze STEM-fiets als hun grote favoriet. We hebben dit jaar het hele jaar gewerkt aan de verdere ontwikkeling van de fiets.”
“Na veel eigen onderzoek en advies van het UCLL eXPerience Lab (XPLab) hebben we voor onze STEM-fiets een oude hometrainer als basis gebruikt. Daaraan voegden we een nieuw doorlooptandwiel toe, een versnelde riemschijfoverbrenging, een Raspberry Pi minicomputer, een luidspreker, een touchscreen, zonnepanelen, ... Maar om op een speelplaats te staan moet dat toestel heel robuust zijn en bestand tegen alle weersomstandigheden.”
Ondernemend netwerken: gaan aanbellen bij een ex-minister
Op een ochtend zijn de ondernemende studenten daarom gaan aanbellen bij voormalig minister Patricia Ceysens van het Leuvense bedrijf WeWatt. WeWatt maakt desk en bench bikes waarmee je op luchthavens of in hotels zelf energie kan opwekken en je smartphone kan opladen. Patricia was zo gecharmeerd door het project van de studenten dat ze al haar expertise en materialen ter beschikking stelde van de studenten om van het prototype ook een echt duurzaam en robuust product te maken.
“We ondervonden snel dat het systeem van WeWatt kon verbeterd worden,” legt studente Kirinyana uit. “Wij vonden dat het duurzamer kon, modulairder en méér moest kunnen doen dan een smartphone opladen. We hebben er bijvoorbeeld boxen op aangesloten om muziek af te spelen. Maar we dachten: Wat als we nu eens iets educatief en interactief toevoegen? Wat als we nu eens STEM-podcasts maken om de leerlingen op de speelplaats iets te laten bijleren over STEM?”
#STEMversatie-podcasts
Een deel van de groep legde zich vanaf dat moment toe op het maken van podcasts die via een touchscreen op de STEM-fiets afgespeeld kunnen worden. #STEMversatie was geboren. In de podcasts komen STEM-gerelateerde thema’s aan bod zoals zwaartekracht, energievormen, zonne-energie, de ruimte en nog veel meer. Tijdens deze podcasts van 5 minuten leren kinderen dus over techniek en wetenschap en over hoe de fiets precies energie opwekt.
“We hebben de onderwerpen samen gekozen met de leerlingenraad van de lagere school,” gaat Kirinyana verder. “Iedereen van ons heeft 2 podcasts geschreven, en ik heb die ingesproken en geëdit, omdat de kinderen mijn stem de mooiste vonden, ook al heb ik blijkbaar een zeer duidelijke Leuvense ‘o’. (grinnikt) De reacties van de leerlingen zijn heel positief. Ze willen dat we meer podcasts maken. En leerkrachten willen ze zelfs gebruiken in hun lessen.”
Kinderen inspireren en in beweging zetten
De studenten kunnen niet zwijgen over het belang van hun initiatief. De STEM-fiets zorgt niet alleen voor extra beweging op de speelplaats, het wekt ook interesse op voor STEM.
“Wij vinden het belangrijk dat kinderen zo vroeg mogelijk in contact komen met STEM, want in de lagere school is dat vak er nog niet, dus willen we hen al in de lagere school leren wat STEM is om hen aan te moedigen voor een STEM-studierichting te kiezen in het secundair onderwijs en misschien wel later leraar techniek te worden,” glundert Kirinyana.
“Leerlingen weten niet dat de planten buiten, de camera waarmee je filmt, de stoel waarop je zit, de podcast die je hoort, dat dat allemaal te maken heeft met STEM. We willen kinderen letterlijk en figuurlijk in beweging zetten; figuurlijk door hen aan te moedigen een bijdrage te leveren aan het milieu. Daarover gaan bijvoorbeeld onze podcasts Koesterburen - dieren en planten in onze regio om te koesteren - en Wadi, een groene greppel die regenwater opvangt en zuivert, waarna het water infiltreert in de ondergrond."
De leerlingen zijn heel enthousiast! Er staat heel vaak veel publiek rond onze fiets. Het is aanschuiven op de speelplaats!
Een trots gevoel door samenwerking
“De reacties van de leerlingen waren in elke fase heel positief en heel enthousiast. We kregen altijd leuke en constructieve feedback,” zegt Arne met trots. “We leveren hier een mooi project af. Ik kon me ook geen betere groep medestudenten wensen. De samenwerking ging enorm goed. Er was gedurende die 2 jaar samenwerken een hele toffe sfeer."
"We hebben heel veel samen gerealiseerd: we maakten een speeltuig, podcasts, affiches, filmpjes, we hebben onderzoek gedaan bij leerlingen, financiering gezocht, genetwerkt, … En wat ik zeker meeneem is dat hulp vragen van elkaar en van externen ontzettend belangrijk is. Sámen hebben we heel wat problemen opgelost, anders zou dit project niet gelukt zijn.”
Wat brengt de toekomst?
De studenten willen nu andere scholen warm maken om ook aan de slag te gaan met STEM-projecten op de speelplaats. Zij stellen fiches ter beschikking om leraren te inspireren en te ondersteunen. De STEM-fiets kan ook op andere locaties een plaats krijgen zoals een bibliotheek, een museum, of zelfs op de Grote Markt met andere podcasts rond bijvoorbeeld de geschiedenis van Leuven.
De komende jaren zullen tweedejaars- en derdejaarsstudenten van de UCLL Lerarenopleiding Techniek de STEM-fiets verder verbeteren in samenwerking met XPLab en WeWatt. Misschien komt er wel een coöperatieve onderneming met sociaal oogmerk tot stand met studenten van de Lerarenopleiding en van Management.
De studenten techniek aan het woord
Tibo
“Het project heeft tot doel om leerlingen van de lagere school op een informele en speelse manier te laten kennismaken met STEM. Een speelplaats hoeft niet alleen uit te dagen tot sport en spel, ook STEM kan heel leuk zijn op de speelplaats.”
Jan
“Voor het ontwerp van de STEM-fiets werkten we samen met de leerkrachten en leerlingen van het zesde leerjaar en met de leraar STEM van de lagere school. Hierdoor konden we belangrijke competenties aanscherpen als leraar: luisteren, verbinden en samenwerken."
Arne
“Door op de speelplaats voor alle leerlingen iets leuk te voorzien, zullen minder leerlingen zich vervelen en zal er ook minder gepest worden.”
Elias
“De voorbije jaren hebben we verschillende prototypes uitgetest op de speelplaats. Samen met de leerlingen ontdekten we hoe we prototypes kunnen uitbouwen tot duurzame speeltoestellen.”
Kirinyana
“Om prototypes duurzaam te implementeren is er financiering nodig. We zijn heel blij dat de provincie Vlaams-Brabant dit project met €5.000 gesubsidieerd heeft. Daardoor hebben we ook een echt product kunnen maken.”
Kobe
“Ik hoop dat we hier awards mee winnen. De Moving Minds Award zou wel heel erg mooi zijn en een fijne appreciatie voor alle studenten, leraren en leerlingen die hierbij betrokken zijn.”
