UCLL Studiedag 'Mikado' in Heverlee | UCLL

De studiedag over meertaligheid, inclusie en diversiteit in het onderwijs

'Mikado' weerspiegelt onze visie: 'MI' staat voor meertaligheid en inclusie, 'KA' voor kansen voor allen, 'DO' voor streven naar duurzaam onderwijs.

Hoe kunnen we écht bouwen aan scholen voor iedereen? Hoe maken we onderwijs waarin élke leerling kan groeien? Hoe zorgen we voor kwalitatief inclusief onderwijs?

Tijdens Mikado 2026 verkennen we hoe leerlijnen inclusie, meertaligheid, wiskunde, beweging, levensbeschouwing en technologie ons onderwijs voor iedereen kunnen versterken. We brengen onderzoekers, studenten en leraren samen rond één doel: onderwijs dat werkt voor elke leerling.

Van taalinitiatie tot neurodiversiteit, van artificiële intelligentie tot interlevensbeschouwelijke dialoog, de workshops, lezingen en uitwisselingen bieden een rijke mix van inzichten, verhalen, praktijkvoorbeelden en concrete handvatten voor de praktijk. Samen verkennen we hoe we leerlijnen, lessen en leeromgevingen kunnen versterken zodat ze aansluiten bij de diversiteit van vandaag.

Wanneer en waar?

13.55 - 14.45 uur

  • Keynote: Prof. dr. Orhan Agirdag

15.00 - 17.00 uur

  • Keuze uit werkwinkels

Hogeschool UCLL

  • Hertogstraat 178, 3001 Heverlee
Voor wie?
  • Voor leraren en toekomstige leraren, directeurs en pedagogisch begeleiders

Prijs

  • Prijs: €30
  • UCLL medewerker / student: gratis

Ideaal om in te zetten als pedagogische studiedag voor jouw team

Een initiatief van de UCLL Lerarenopleiding

door de bachelor-na-bacheloropleidingen Meertalig Onderwijs en Buitengewoon Onderwijs, en de postgraduaten CLIL, Moeilijk Hanteerbaar Gedrag in Pedagogisch Perspectief, International Educating Class en School voor Allen, in samenwerking met de expertisecentra Art of Teaching en Inclusive Society

Keynote: Prof. dr. Orhan Agirdag

Van talige diversiteit naar meertaligheid

13.55 - 14.40 uur 

In Vlaanderen groeit één op de drie kinderen op in een meertalige omgeving. Bijna elke school werkt inmiddels met leerlingen die naast het Nederlands ook andere talen spreken. Deze talige diversiteit biedt kansen voor culturele verrijking, maar brengt ook uitdagingen met zich mee. 

Professor Orhan Agirdag laat in zijn keynote zien hoe hoge verwachtingen, een warm-strenge aanpak en een waarderende houding ten opzichte van meertaligheid bijdragen aan gelijke onderwijskansen. Hij behandelt concrete strategieën voor effectief schoolbeleid en bespreekt innovatieve mogelijkheden zoals digitale hulpmiddelen en AI-toepassingen om het leren van álle leerlingen te versterken.

Workshop: Anne Decelle, Kristien Coussement, Martien Geerts & Nele Driessen

Schrijfdidactiek in balans

15.00 - 16.00 uur  

Hoe kan je het schrijfproces van je leerlingen versterken door expliciete instructie van taalbeschouwelijke basiskennis? Leerlijnen spelen daarin een belangrijke rol. De noden van laagtaalvaardige en hoogtaalvaardige leerlingen verschillen immers sterk, ook wat taalbeschouwelijke input betreft.

We ontwikkelden daarom een differentiatie-instrument om een gepaste taalbeschouwelijke focus te selecteren, voor verschillende teksttypes en voor verschillende vaardigheidsniveaus. In de workshop ga je met deze en andere tools en met onze tien inspirerende lesscenario’s aan de slag. Alle info vind je op www.schrijfbalans.ucll.be.

Workshop: Liesbeth Martens & Liesbeth Spanjers

RichArt: meertaligheid integreren in schoolbeleid en klaspraktijk

15.00 - 16.00 uur  

Meertaligheid leeft in elke klas, op elke speelplaats, in elk schoolteam. Het is geen uitdaging, maar een rijkdom. Door werk te maken van meertaligheid, investeer je niet alleen in taal, maar in verbondenheid, gelijke kansen en beter leren. In deze workshop maak je kennis met de output van RichArt, een praktijkonderzoek aan UCLL waarin meertaligheid wordt gezien als rijkdom (richness) en als kunst (art) om in te zetten in de klas. 

We verkennen hoe meertaligheid op school een plaats kan krijgen op drie niveaus: cultuur, beleid en lespraktijk. Tijdens de sessie tonen we praktische tools die meteen inzetbaar zijn in de klas en gaan we ermee aan de slag. Dankzij deze tools staat het perspectief van zowel leerlingen en leraren centraal. Zo krijg je concrete handvatten om meertaligheid duurzaam en positief te verankeren binnen je schoolteam. www.richart.ucll.be

Workshop: Marc Verdeyen

Taalinitiatie Engels in de basisschool: Wauw! … of misschien niet?

15.00 - 16.00 uur  

Hoe maak je jonge kinderen warm voor Engels? Marc Verdeyen ontwikkelde een sprankelende cursus taalinitiatie Engels voor de basisschool en neemt je mee in het verhaal achter dit project. Je ontdekt de motivatie en de onderliggende principes, en krijgt een overzicht van de opbouw van de cursus. Marc probeerde het materiaal zelf uit met de kinderen, waardoor hij uit de eerste hand kan tonen wat en hoe het werkt. 

Reken op veel voorbeelden, interactieve momenten en materiaal dat je meteen kunt meenemen naar je klas.

Workshop: Hannah Boonen

Neurodiversiteit in het basisonderwijs: samen bouwen aan een inclusieve klas

15.00 - 16.00 uur  

Neurodiversiteit verwijst naar natuurlijke verschillen in denken, voelen en ervaren tussen mensen. De neurodiversiteitsbeweging ijvert voor het wegwerken van drempels voor mensen die ‘anders’ denken, voelen of ervaren dan de norm. Dit ideeëngoed werd vertaald in het gratis LEANS-lespakket voor leerlingen van het vierde tot het zesde leerjaar. Het doel van dit gratis lespakket is dat leerlingen (en leerkrachten!) elkaars verschillen en noden leren begrijpen om een fijne klas- en schoolomgeving voor iedereen te realiseren.

Een recent praktijkonderzoek aan UCLL focust op de ervaringen van leerlingen en leerkrachten met LEANS alsook op de impact die het lespakket heeft op hun kennis, attitudes en acties omtrent neurodiversiteit in de klas. In de huidige workshop oefenen we met activiteiten, verhalen en filmpjes uit dit lespakket en geven we handvaten om LEANS te implementeren in je eigen school. 

Workshop: Katrien Roelandts

Elk kind verdient het om te leren lezen!

15.00 - 16.00 uur  

Ook kinderen met specifieke noden (o.a. omwille van meertaligheid, ernstige leesproblemen, verstandelijke beperkingen) willen vaak leren lezen. De oefenmap van Lezergame Zorg* werd ontwikkeld voor deze kinderen. 

Graag focussen we ons in de vorming toe op het startpunt van lezen: namelijk het belang van kleine deelstappen binnen auditieve synthese, het automatiseren van letters en éénlettergrepige woorden en de ondersteuning van woorden met beeldkaarten. Zo proberen we ieder kind op een speelse manier tot lezen te brengen.

Workshop: Veronique Pochet & Reinhilde Pulinx

Wat Telt Echt? Tien tijdloze inzichten voor een zinvol leven

15.00 - 16.00 uur  

Het boek Wat telt echt? reikt tien tijdloze inzichten aan voor wie zoekt naar zin, richting en verbondenheid. De zoektocht start bij eeuwenoude religieuze tradities, filosofische stromingen en hedendaagse denkers. Thema’s als empathie, verantwoordelijkheid en dankbaarheid bieden houvast in een tijd van versnelling en onrust. De auteurs putten uit humanistische teksten maar ook in oude bronnen als de Bijbel, de Koran, de Thora., en plaatsen deze in een actuele context. Wat leert een psalm ons over innerlijke rust? Een soefigedicht over aanvaarding? Een boeddhistisch verhaal over aanwezigheid?

Dit boek is geen handleiding vol pasklare antwoorden, maar een uitnodiging tot ontdekking. Een opening naar nieuwe perspectieven, naar reflectie en ontmoeting. Verhalen om te lezen en om bij stil te staan. Reflectievragen en oefeningen verdiepen het proces. 

In deze sessie verkennen we samen hoe je met dit boek praktisch aan de slag kunt gaan in de klas. We reiken concrete werkvormen aan die helpen om interlevensbeschouwelijke competenties te versterken. Daarbij richten we ons zowel op leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs als op studenten in het hoger onderwijs.

Workshop: Roxanne Hendrickx

Boeken in de OKAN-klas

16.00 - 17.00 uur

OKAN in de lagere school is iets waarover de meningen uiteenlopen. Volgens het beleid is aparte ondersteuning niet nodig: anderstalige leerlingen zouden gewoon kunnen aansluiten bij het reguliere aanbod, waar basiskennis centraal staat. Maar in de praktijk merk ik dat dit niet altijd vanzelfsprekend is.

Sommige kinderen komen aan op school zonder ooit een boek te hebben vastgehouden. Dat besef zette me aan het denken: hoe kunnen we boeken inzetten als brug, als middel om taal, cultuur én verbondenheid te stimuleren?

Ik ging op zoek naar manieren om boeken een plek te geven in de OKAN-klas. En om al een tipje van de sluier te lichten: met boeken kan je meer dan alleen maar lezen…

Lezing: Katrien Dewaele

AI als bondgenoot van het vreemdetaalonderwijs? Het kan!

16.00 - 17.00 uur

Generatieve Artificiële Intelligentie (GenAI) is een gamechanger voor de maatschappij  en het onderwijs, zeker voor het (vreemde)taalonderwijs. 

Het opent deuren om precies dat te doen wat je wil doen als taalleerkracht: leerlingen effectief (vreemde) talen leren. Anderzijds schudt GenAI ook de fundamenten van het vreemdetaalonderwijs grondig door elkaar. Waarom zou een leerling namelijk nog de moeite willen doen om een taal te leren wanneer GenAI voor hem kan praten en schrijven? 

Des te belangrijker is het dus om AI op een verantwoorde manier te introduceren in je lessen (vreemde) taal. Tijdens deze lezing geven we voorbeelden van hoe dat zou kunnen. 

Workshop: Hannah Boonen & Els Teijsen

Van luisteren naar samenwerken: Leerlingen als partners in inclusie

16.00 - 17.00 uur

In deze workshop maak je kennis met de resultaten en materialen van het Europese project “I CO-COPE: Inclusion through Interprofessional Collaboration in a Community of Practice in Education”. 

We focussen daarbij op hoe je leerlingen kan betrekken in het realiseren van inclusief onderwijs. We geven een aantal hands-on inzichten en handvaten mee om leerlingen daadwerkelijk een stem te geven en om als schoolteam invloed en inspraak te geven aan leerlingen. 

Zo ga je aan de slag met 1) een reflectietool om stil te staan bij de huidige samenwerking met leerlingen, en 2) een praktische gids om samen met leerlingen een Community of Practice op te zetten die de leeromgeving versterkt. 

Lezing: Toon Dehandschutter & Thibault De Clerck

CLIL-LO als springplank voor spreekkansen en spreekdurf

16.00 - 17.00 uur

In deze sessie nemen we je mee in een praktijkgericht onderzoek waarbij bachelorstudenten lessenreeksen voor lichamelijke opvoeding uitwerkten binnen een CLIL-context (Engels en Frans). We focusten op hoe leerlingen in het secundair onderwijs hun spreekdurf ontwikkelen en welke kwaliteit van taal ze hanteren tijdens korte time-outs. Via heterogene teams en een leerling-coach tijdens haltemomenten werden taal en beweging verweven tot een krachtige leeromgeving. 

We verkennen de aanpak, onderzoeksbevindingen en concrete tips voor de eigen praktijk.

Lezing met uitwisseling: Liesbeth Lefevre

Leerlijnen wiskunde: recepten om goed te koken?

16.00 - 17.00 uur

De leerkracht heeft als taak om in een complexe omgeving met complexe ingrediënten te koken. Een poging om te kijken naar wat er echt toe doet. Worden middelen altijd als ondersteuning voor doelen gebruikt of worden zij soms het doel? Waarin speelt de leerkracht zijn unieke rol? Hoe kunnen de leerlijnen wiskunde helpen om doelgericht horizontaal en verticaal te denken?

Workshop: Kim Kiekens

Formules zonder inzicht = wiskunde zonder uitzicht

16.00 - 17.00 uur

Hoe je leerlingen met een wiskunde-talent echt laat groeien in wiskunde en probleemoplossend denken.

In deze workshop / lezing focussen we op wiskunde en probleemoplossend denken voor leerlingen met een wiskundig talent in de lagere - en middelbare school. Wat hebben deze leerlingen nodig om hierin te groeien en hoe vertaal je dat naar een opdracht, een taak of een lessenreeks?

Wat is belangrijk (en wat niet)? Wat is een goede opdracht (en wat niet)? Waar lopen deze leerlingen tegenaan (en waar niet)? Hoe bouw je probleemoplossende vaardigheden op bij leerlingen (en hoe niet)?

Praktisch

Registreer hier voor de studiedag
 

13.30 - 13.45 uur     Ontvangst

13.45 - 13.55 uur     Introductie

13.55 - 14.45 uur     Van talige diversiteit naar meertaligheid  | Prof. dr. Orhan Agirdag 

14.45 - 15.00 uur     Pauze

15.00 - 16.00 uur     Workshop keuze 1

  1. (workshop) Schrijfdidactiek in balans | Anne Decelle, Kristien Coussement, Martien Geerts & Nele Driessen
  2. (workshop) RichArt: meertaligheid integreren in schoolbeleid en klaspraktijk | Liesbeth Martens & Liesbeth Spanjers
  3. (workshop) Taalinitiatie Engels in de basisschool: Wauw! … of misschien niet? | Marc Verdeyen
  4. (workshop) Neurodiversiteit in het basisonderwijs: samen bouwen aan een inclusieve klas | Hannah Boonen
  5. (workshop) Elk kind verdient het om te leren lezen! | Katrien Roelandts
  6. (workshop) Wat Telt Echt? Tien tijdloze inzichten voor een zinvol leven | Veronique Pochet & Reinhilde Pulinx 

16.00 - 17.00 uur     Workshop keuze 2

  1. (workshop) Boeken in de OKAN-klas | Roxanne Hendrickx
  2. (lezing) AI als bondgenoot van het vreemdetaalonderwijs? Het kan! | Katrien Dewaele
  3. (workshop) Van luisteren naar samenwerken: Leerlingen als partners in inclusie | Hannah Boonen & Els Teijsen
  4. (lezing) CLIL-LO als springplank voor spreekkansen en spreekdurf | Toon Dehandschutter & Thibault De Clerck
  5. (lezing) Leerlijnen wiskunde: recepten om goed te koken? | Liesbeth Lefevre
  6. (workshop) Formules zonder inzicht = wiskunde zonder uitzicht | Kim Kiekens

17.00 - 18.00 uur     Receptie

Heb je al vragen?

Contacteer Bert Maes

LERARENOPLEIDING@ucll.be