UCLL Studiedag 'Mikado' in Heverlee | UCLL

De studiedag over meertaligheid, inclusie en diversiteit in het onderwijs

'Mikado' weerspiegelt onze visie: 'MI' staat voor meertaligheid en inclusie, 'KA' voor kansen voor allen, 'DO' voor streven naar duurzaam onderwijs.
14.00 - 15.30 uur
  • KEYNOTE: Michael De Cock - over cultuur en kunst in de hedendaagse superdiverse context
  • MUZIEK: Claudia Fernandez - een inclusief OKAN-concert
15.30 - 17.15 uur

Keuze uit 6 werkwinkels: Divers-responsieve communicatie op school | CLIL in het lager onderwijs | Meertaligheid en multiculturaliteit via muziek | De methode Amos in taalonderwijs | De kracht van ‘fotoverhalen’ | Boeken bij anderstalige leerlingen

Een initiatief van de UCLL Lerarenopleiding

door de bachelor-na-bacheloropleidingen Meertalig Onderwijs en Buitengewoon Onderwijs, in samenwerking met de expertisecentra Art of Teaching en Inclusive Society

Voor wie?

Voor leraren en toekomstige leraren, directeurs en pedagogisch begeleiders

Prijzen
  • Prijs: €30
  • Prijs met boek: €45
    "Alleen verbeelding kan ons redden" (Michael De Cock)
  • UCLL medewerker / student: gratis
Hogeschool UCLL

Hertogstraat 178
3001 Heverlee

We willen onderwijs inclusiever en toegankelijker maken en kansen bieden aan alle leerlingen. Op deze studiedag maak je kennis met unieke inzichten en praktijken rond meertaligheid, inclusie en diversiteit in het onderwijs.
 

 

Alleen verbeelding kan ons redden

Michael De Cock

14.00 - 15.00 uur

Wat kunnen cultuur en kunst betekenen in deze gepolariseerde samenleving? Hoe kan je passie overbrengen via cultuur in een hedendaagse superdiverse context?

Michael De Cock is schrijver, regisseur en hoofd van de Koninklijke Vlaamse Schouwburg in Brussel. Hij bracht zopas een nieuw boek ‘Alleen verbeelding kan ons redden’ uit. Het boek is te koop aan 30% korting via het registratieformulier.

 

Een inclusief OKAN-concert

Claudia Fernandez

15.00 - 15.20 uur

Claudia Fernandez - leerkracht Nederlands aan anderstalige nieuwkomers - stelt voor: 'Ubuntu', een diverse mix van getalenteerde artiesten. Samen creëren zij een unieke harmonie, verrijkt met lievelingsliedjes van OKAN-leerlingen.

  • Maria (Chili): gitaar en percussie
  • Alain (Cuba): congas
  • Cesar (Mexico): viool en trompet
  • Rodrigo (Portugal): marimba en piano
  • Jaume (Spanje): dwarsfluit
  • Ilkka (Finland): cajón
  • Eddy (België): gitaar
  • Tom (België): accordeon
  • Claudia Fernandez: zang

Werkwinkels

15.30 - 17.15 uur: werkwinkels
17.15 - 18.00 uur: receptie

Werkwinkel 1 | door Reinhilde Pulinx  

Impact van taal en beeld. Verwerf inzicht in divers-responsieve communicatie in de klas en op school

Taal en beelden zijn krachtiger dan we soms denken. Hoe blijf je als leerkracht overeind in een snel veranderende wereld? Welke beelden gebruik je als leerkracht in je lessen? Hoe spreek je met en over leerlingen? Welke onzekerheden ervaar je hierbij als leerkracht en hoe ga je hiermee om?

In deze workshop gaan aan de hand van concrete voorbeelden in gesprek over beeld en taal. We kijken kritisch naar onze eigen communicatie en de boodschappen die erin vervat zitten. We werken aan bewustwording en sensibilisering vanuit de eigen praktijk. Aansluitend op deze workshop, kan je inschrijven op een online intervisiemoment.

Reinhilde Pulinx is senior onderzoeker bij Inclusive society rond kwesties en spanningen in onze samenleving die gaan over (anti)racisme, (de)kolonisering, sociale (on)gelijkheid, gender, meertaligheid en sociale cohesie. We bieden perspectief voorbij deze spanningen via interculturele en empathische dialoog, met aandacht voor meerstemmigheid en verbinding.  

Werkwinkel 2 | door Liesbeth Martens, Ann-Sophie Schouteden en Jo Van Dessel 

Verken de troeven van CLIL in het lager onderwijs: twee vliegen in één klap in jouw klas

Recent onderzoek toont aan dat meertalig onderwijs een gunstig effect heeft op zowel de motivatie als het leer- en ontwikkelingsproces van leerlingen. Hoewel meertalig onderwijs in de meeste Europese landen al is geïntegreerd, ontbreekt in Vlaanderen nog steeds een officieel beleidskader voor Content and Language Integrated Learning (CLIL) op lagere scholen. Dit ondanks de groeiende vraag van leraren, schooldirecties, leerlingen en ouders.

Gebaseerd op praktijkonderzoek en proefprojecten in enkele lagere scholen, bieden we tijdens deze sessie inzichten en praktijkvoorbeelden over de implementatie van CLIL. We laten zien hoe de integratie van talen zoals Frans of Engels met vakinhoudelijke leerstof – denk aan wereldoriëntatie, wiskunde, lichamelijke opvoeding en muzische vorming – niet alleen zorgt voor twee vliegen in één klap, maar ook voor enthousiasme bij zowel leerlingen als leerkrachten.

Liesbeth, Ann-Sophie en Jo spreken vanuit hun ervaring met vreemdetaal-, meertalig en CLIL-onderwijs en met kwaliteitsvol lager onderwijs. Hun expertise werd verrijkt door hun betrokkenheid bij een project van het expertisecentrum Art of Teaching (UCLL). Ze werkten er samen met collega’s uit drie andere hogescholen, experimenteerden met innovatieve CLIL-methodieken in de lagere school en schreven er een boek over (Owl Press, Borgerhoff en Lamberigts). In hun huidige rollen dragen ze bij aan diverse opleidingen aan UCLL, waaronder de Banaba Meertalig Onderwijs en de Educatieve Bachelor Lager Onderwijs.

Werkwinkel 3 | door Claudia Fernandez

Harmonieën van verbinding: een diepere duik in meertaligheid en multiculturaliteit via muziek in de OKAN-klas

In mijn workshop neem ik je mee op een ontdekkingsreis waarin ik mijn ervaringen deel over hoe ik doelgericht de input van OKAN-leerlingen heb geïntegreerd in mijn lessen. Als voormalig OKAN-leerling en vertaler-tolk voor de talen Spaans, Nederlands, Frans en Engels, heb ik mijn diepe liefde voor muziek omgezet in een studie muziektherapie, geïnspireerd door de verrijkende rol die muziek in mijn eigen leven heeft gespeeld.

In mijn hoedanigheid als leerkracht Nederlands voor OKAN heb ik niet alleen de favoriete nummers van mijn leerlingen naar het Nederlands vertaald om de taalcomponenten van de OKAN-cursus aan te pakken, maar ik heb ook ontdekt dat muziek raakvlakken genereert die dieper gaan dan taal alleen. Door hun muziek, cultuur en leefwereld te bespreken, ontstond er niet alleen een versterkte verbondenheid, maar ook een breder begrip van de algemene effecten van muziek op ons welzijn.

Tijdens de workshop zal ik voorbeelden delen van hoe ik live de vertaalde liedjes heb gezongen of opnames heb laten horen van de nieuwe versies, en hoe ik daaromheen gerichte oefeningen heb ontwikkeld. Samen gaan we op zoek naar de veelzijdige manieren waarop deze benadering een brug kan slaan tussen taal, muziek en culturele diversiteit in het OKAN-onderwijs. Ontdek met mij de harmonieën die ontstaan als we muziek inzetten als een krachtig instrument voor inclusief leren en groeien.

Claudia Fernandez is leerkracht en muziektherapeute.

Werkwinkel 4 | door Jan van der Aa

De Methode Amos

De focus zal liggen op meertaligheid. Maar ook 'kansen voor allen' zal geïntegreerd worden in de workshop. Het is voor ons namelijk belangrijk om aan iedereen spreekkansen te geven en de heterogeniteit in de klas te benutten. Jan zal toelichting geven aan de hand van voorbeelden uit zijn eigen lespraktijk Frans. Maar de methoden zijn evengoed bruikbaar bij het onderwijzen van andere talen.

Jan van der Aa is bestuurslid van de VZW ‘Amos Stages de Langues’. In 2020 heeft hij een bachelor leerkracht secundair onderwijs (Frans - geschiedenis) behaald aan Thomas More Mechelen en sindsdien heeft hij gewerkt als leerkracht Frans in Vlaanderen, in het immersieonderwijs in Wallonië en voor l’Alliance Française in Tsjechië.

Werkwinkel 5 | door Katrien Mertens en Liesbeth Spanjers

Ontdek de kracht van ‘Fotoverhalen’ 

Als trotse winnaars van de allereerste ‘Taal is Toekomst-trofee', een initiatief gesteund door de Nederlandse Taalunie en Davidsfonds, onthullen Katrien en Liesbeth hun unieke aanpak. Ze laten anderstalige nieuwkomers foto's maken over wat hen gelukkig maakt en laten hen daar vervolgens hun persoonlijke verhalen aan toevoegen. Deze laagdrempelige benadering, geïnspireerd op photovoice, biedt nieuwkomers kansen voor het oefenen van de Nederlandse taal maar bevordert ook hun onderlinge verbinding. Daarnaast resulteert het groepsproces in een tentoonstelling die ook weer uitnodigt tot dialoog met en onder bezoekers.

Deze workshop is bedoeld voor iedereen met interesse in taalverwerving of die op zoek is naar een laagdrempelige manier om voor meer authentieke verbinding te zorgen. Je zal ervaren wat het is om beelden en verhalen te delen en we gaan samen op zoek naar manieren om deze verbindende methodiek toe te passen in jouw context.

Katrien en Liesbeth zijn docenten verbonden aan diverse opleidingen in UCLL, waaronder de Banaba Meertalig Onderwijs en het Postgraduaat International Educating Class (PIEC). Zij ontwikkelden tevens het concept van ‘De Living’.

Werkwinkel 6 | door Roxanne Hendrickx

Hoe ga je aan de slag met boeken bij anderstalige leerlingen?

Boeken zijn heel erg belangrijk. Samen proberen we het leesniveau van de leerlingen te verbeteren en we zetten allemaal in op leesplezier. Maar wat nu als je een OKAN-leerling in de klas hebt? Moet je dan echt gemakkelijke AVI-boekjes aanbieden? De boekjes die eigenlijk bedoeld zijn voor de eerste graad in het lager onderwijs, gewoon omdat het leesniveau of de woordenschat van je leerling nog niet verder reikt.

Ik zag het al vaak gebeuren, een stapeltje van die “ik-leer-lezen-boekjes” voorschotelen aan een anderstalige leerling van bijvoorbeeld 11 jaar oud. Dat gebeurt uiteraard met de beste bedoelingen, maar leerlingen geraken al snel gedemotiveerd als een verhaal hen niet aanspreekt. Dat is helaas wel vaak het geval als het boek doelt op een 7-jarige die net leert lezen.

Hoe pak je het dan wel aan? Ik zocht een aantal praktijkvoorbeelden en laat ze graag aan je zien!

Roxanne is leraar van opleiding en raakte in de ban van meertalig onderwijs tijdens haar Erasmus-stage in Sardinië.  Bij terugkomst vatte ze de BaNaBa Meertalig Onderwijs aan. Sinds 2021 is ze werkzaam in het Genkse lager onderwijs. Dit als klasleerkracht, OKAN-leerkracht, ondersteuner en sinds dit jaar valt ook de schoolbibliotheek onder haar verantwoordelijkheid.  

Praktisch

schrijf je hier in

13.30 - 14.00 uur     Ontvangst

14.00 - 15.00 uur     Keynote: Michael De Cock

15.00 - 15.20 uur     Muziek: Claudia Fernandez

15.20 - 15.30 uur     Pauze

15.30 - 16.15 uur     Workshop keuze 1

  • Workshop 1: ‘Impact van taal en beeld. Verwerf inzicht in divers-responsieve communicatie in de klas en op school’ - Reinhilde Pulinx
  • Workshop 2: Verken de troeven van CLIL in het lager onderwijs: twee vliegen in één klap in jouw klas - Liesbeth Martens, Ann-Sophie Schouteden & Jo Van Dessel
  • Workshop 3: Harmonieën van verbinding: een diepere duik in meertaligheid en multiculturaliteit via muziek in de OKAN-klas - Claudia Fernandez
  • Workshop 4: De Methode Amos - Jan van der Aa

16.15 - 16.30 uur     Pauze

16.30 - 17.15 uur     Workshop keuze 2

  • Workshop 5: Ontdek de kracht van ‘Fotoverhalen’ - Liesbeth Spanjers en Katrien Mertens
  • Workshop 6: Hoe ga je aan de slag met boeken bij anderstalige leerlingen? - Roxanne Hendrickx
  • Workshop 1 (herhaling): ‘Impact van taal en beeld. Verwerf inzicht in divers-responsieve communicatie in de klas en op school’ - Reinhilde Pulinx
  • Workshop 3 (herhaling): Harmonieën van verbinding: een diepere duik in meertaligheid en multiculturaliteit via muziek in de OKAN-klas - Claudia Fernandez

17.15 - 18.00 uur     Receptie

Heb je vragen?

Contacteer Bert Maes

LERARENOPLEIDING@ucll.be